Theo Anh Minh
|
(baodautu.vn) Dự án Đường cao tốc Dầu Giây - Phan Thiết sẽ tháo gỡ được những vướng mắc lớn về pháp lý, nếu cơ chế thí điểm quản lý và thực hiện theo hình thức đối tác công - tư (PPP) cho Dự án này được phê duyệt. Sau hai năm nghiên cứu, lấy ý kiến của các bộ, ngành liên quan, vào giữa tuần qua, Bộ Giao thông - Vận tải (GTVT) đã chính thức trình Thủ tướng Chính phủ Cơ chế Thí điểm quản lý và thực hiện Dự án Đường cao tốc Dầu Giây – Phan Thiết (gọi tắt là Dự án) theo hình thức PPP. Với 9 chương, 56 điều, Cơ chế gồm các quy định tương đối chi tiết, liên quan đến công tác chuẩn bị đầu tư, giải phóng mặt bằng; phần tham gia vốn của |
Phối cảnh Dự án Đường cao tốc Dầu Giây - Phan Thiết |
Nhà nước trong dự án (VGF); cơ chế giải ngân VGF; đấu thầu tuyển chọn nhà đầu tư thứ hai; ưu đãi và đảm bảo đầu tư…
Trước đó, vào tháng 7/2010, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ GTVT chủ trì, phối hợp với Ngân hàng Thế giới (WB) xây dựng Cơ chế Thí điểm quản lý và thực hiện dự án theo hình thức PPP.
Cần phải nói thêm rằng, việc thiếu một khung cơ chế quản lý, triển khai và những chính sách ưu đãi đủ sức hấp dẫn các nhà đầu tư là một trong những vướng mắc lớn của Dự án - công trình đường cao tốc có tổng mức đầu tư lên tới 23.224 tỷ đồng này, từng được chốt tiến độ khởi công vào cuối năm 2010.
Thứ trưởng Bộ GTVT Ngô Thịnh Đức cho biết, Cơ chế Thí điểm quản lý và thực hiện Dự án theo hình thức PPP ban hành kèm theo Quyết định số 71/2010/QĐ – TTg chỉ đưa ra những điều kiện “cần”, mà chưa tính đến đặc thù của ngành GTVT, trong đó đây lại là dự án PPP đầu tiên theo thông lệ quốc tế, với sự hỗ trợ của WB.
Trên thực tế, hiện chưa có bất kỳ dự án PPP nào được triển khai, do nhiều quy định tại Quyết định số 71 có tính khả thi thấp; khả năng tài chính của các nhà đầu tư, tổ chức tài chính trong nước còn yếu…
“Chính vì vậy, Cơ chế Thí điểm quản lý và thực hiện Dự án theo hình thức PPP là tổ hợp những điều khoản có thể áp dụng được từ các văn bản pháp lý về PPP đã có và các điều khoản bổ sung mới, để có thể áp dụng triển khai ngay cho Dự án, với tiêu chí đảm bảo tính cạnh tranh, minh bạch, phù hợp với thông lệ quốc tế”, đại diện Bộ GTVT cho biết.
Hiện chưa rõ Tập đoàn Bitexco (nhà đầu tư thứ nhất của Dự án) đánh giá về cơ chế này như thế nào, nhưng theo các chuyên gia, nhiều điều khoản trong Cơ chế Thí điểm này được coi là những ưu đãi “vượt khung” quy định hiện hành.
Được biết, trong cơ chế vừa được trình, Bộ GTVT đề xuất Thủ tướng Chính phủ cho phép doanh nghiệp Dự án được vay một khoản từ Ngân hàng Tái thiết và Phát triển quốc tế (IBRD) như là một khoản tín dụng dài hạn và để tăng tính hấp dẫn của Dự án.
Bên cạnh đó, tại Dự án, VGF đã được xác định cụ thể và có nhiều điểm khác biệt so với Quyết định số 71/2010/QĐ – TTg. Theo đó, VGF là khoản bù đắp thiếu hụt về tài chính của dự án do Nhà nước đóng góp (được tính bằng chênh lệch giữa giá trị hiện tại ròng của tổng chi phí đầu tư của Dự án và giá trị hiện tại ròng của tổng doanh thu ước tính của Dự án trong toàn bộ thời gian nhượng quyền), nhằm đảm bảo tính khả thi tài chính.
Cơ quan soạn thảo cũng đề nghị không đưa chi phí đền bù, giải phóng mặt bằng vào tổng chi phí đầu tư Dự án, với lý giải là theo thông lệ quốc tế đối với các dự án PPP, thì đây là phần rủi ro mà Nhà nước phải gánh chịu để tạo lòng tin và thu hút các nhà đầu tư tư nhân tham gia.
Trước đó, Bộ GTVT đã từng đề xuất cơ cấu nguồn vốn đầu tư (không bao gồm chi phí giải phóng mặt bằng) Dự án như sau: vốn chủ sở hữu từ các nhà đầu tư tư nhân trong và ngoài nước (10,6%); vốn vay thương mại từ các ngân hàng thương mại, phát hành trái phiếu (11%), vốn hỗ trợ của Ngân sách cho chi phí xây dựng (29,4%); vốn vay từ IBRD (49%).
Theo các chuyên gia, cho dù Cơ chế Thí điểm quản lý và thực hiện Dự án theo hình thức PPP được chỉ định áp dụng cho riêng Dự án, nhưng nếu được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, thì đây vẫn có thể coi là “chìa khóa” chung cho các dự án PPP hạ tầng khác đang gặp nhiều vướng mắc về cơ chế triển khai.
